KHẢM TAM KHÍ LÀ GÌ?

 

Cụm từ Khảm tam khí vẫn còn khá xa lạ với nhiều người. Bởi đồ khảm tam khí chủ yếu là đồ thờ cúng, Đỉnh Đồng, Lư Đồng, tranh kim loại, hoặc đồ lưu niệm có giá trị kinh tế cao. Tam khí tức được làm bằng ba thứ kim loại: Vàng, bạc và đồng. Thủa xưa, chỉ có vua chúa, quan lại và những nhà gia thế mới có thể sở hữu những món đồ tam khí. Đó là những chiếc lư hương, đỉnh trầm, chân đèn, cây nến, đôi hạc, câu đối, tranh... bằng đồng khảm vàng, bạc. Khảm tam khí quý không chỉ bởi giá trị của bạc, vàng, mà còn bởi sự công phu, tài hoa của người thợ khi chế tác.

 

Xem bài viết liên quan:

 

Đồ Đồng Khảm tam Khí

 

Đôi Chóe 38cm khảm tam khí cảnh tứ quý tứ dân

Những đường nét tinh tấn trên sản phẩm khảm

 

Khảm tam khí là nghệ thuật phối, kết hợp các kim loại quý như vàng, bạc trên chất liệu đồng. Mỗi sản phẩm đòi hỏi sự tỉ mỉ, công phu theo quy trình vẽ mẫu trên sản phẩm đồng đúc, đục sâu các mẫu đó, tiếp theo là ghép vàng, bạc, kim loại quý khác vào mẫu. Công đoạn này người thợ tài hoa cần nện búa cho chắc, rồi đem mài, giũa, đánh bóng cho lên màu sao cho sản phẩm thật sinh động, có chiều sâu về đường nét, mảng khối để trở thành một tác phẩm nghệ thuật hoàn thiện.

 

bát hương đồng khảm tam khí

 

Khảm tam khí mất nhiều thời gian, tiền của, tâm lực, có khi hàng tháng, thậm chí cả năm trời mới xong một tác phẩm. Đồ tam khí chế tác ra được khách hàng trong, ngoài nước ưa chuộng bởi vẻ đẹp thuần nhã, sang trọng, với những đường chạm trổ trau chuốt, nét gò điêu luyện tinh xảo. Mỗi tác phẩm không chỉ thể hiện tài nghệ của người thợ mà còn lắng đọng tinh hoa bản sắc văn hóa Việt trong đó.

 

Đỉnh Thất lân bằng đồng khảm tam khí

 

Với một sản phẩm đúc đồng, gò đồng thông thường, sau khi được đúc, gò, sẽ qua khâu hoàn thiện, đánh bóng, làm mầu là có thể sử dụng. Nhưng với đồ khảm tam khí, sau khi hoàn thành những công đoạn ấy, một công đoạn mới được bắt đầu. Những đồ đồng trở thành "nền" cho bức "vẽ".

 

Chân nến đồng khảm tam khí

Những người thợ dùng bút vẽ họa tiết hoa văn lên những sản phẩm lư hương, chân đèn, tượng Phật... Họ dùng những cây đục sắc, đục sâu vào thân những đồ đồng, theo hình vẽ sẵn. Công đoạn này đòi hỏi bàn tay cực kỳ khéo léo, người thợ phải khoét hẳn vào thân sản phẩm, lấy những "phoi" đồng ra. Một nhát đục "phạm" sẽ để lại dấu vết, thậm chí, làm hỏng cả sản phẩm. Những sản phẩm càng nhỏ, càng đòi hỏi sự tinh vi. Vàng, bạc được dát thành sợi, thành miếng nhỏ sao cho phù hợp. Những chỗ đồng vừa được khoét ra sẽ tạo chỗ trống để cẩn vàng, bạc lên đồng.
 

Bình hoa bằng đồng khảm tam khí

Cùng với những nhát búa, vàng, bạc sẽ "ăn" vào nền đồ đồng. Sau khi mài, dũa, đánh bóng, những "bức tranh" hiện lên. Vàng bạc ánh mầu đặc trưng trên nền đồng (thường là mầu mắt cua) trông hết sức sang trọng. Đó là lý do những món đồ khảm tam khí luôn được coi như đồ gia bảo. Những sản phẩm cầu kỳ, phải mất hàng tháng mới có thể hoàn thành. Cái tài của người thợ thể hiện ở đường nét khớp nối giữa chất liệu đồng với vàng, bạc. Tuy được ghép từ những kim loại khác nhau, phải giấu được vết nối này mới là thợ khéo. Đôi khi người ta khảm đồng đỏ thay vì vàng, phối với bạc, tạo ra những sản phẩm giá thành thấp hơn, để nhiều người có thể tiếp cận với tinh hoa của nghề khảm tam khí.

 

Một Vài Sản Phẩm Khảm Tam Khí Cao Cấp Hàng Kỹ Do cơ sở Bảo Long sản xuất:

 

Đỉnh quả cầu 1m1

 

Đỉnh quả cầu 90cm

 

Lư đồng 1m3 cho chùa

 

Đỉnh đồng thờ cúng gia tiên cao 60cm

 

Chân nến thờ gia tiên

 

Bát hương thờ gia tiên

 

Đôi đèn thờ gia tiên

 

Lọ hoa đồng 

 

Mâm bồng

Đôi chóe 57cm khảm tam khí